Bedenimizin düzgün çalışması için vitamin ve minarelle ihtiyaç duyarız. Bedenimizin ihtaç duyduğu elementlerden biri de iyot… Peki, iyot eksikliği nasıl anlaşılır?
İyot nedir?
İyot, vücudumuz tarafından üretilmeyen, besinler ile alınabilen faydalı bir elementtir.
İyot vücutta ne işe yarar?
Vücudun tiroid hormonlarını üretebilmesi için iyota ihtiyacı vardır. Bu hormonlar vücudun metabolizmasını ve diğer birçok önemli işlevi kontrol eder. Vücudun hamilelik ve bebeklik döneminde uygun kemik ve beyin gelişimi için tiroid hormonlarına da ihtiyacı vardır. Yeterli iyot almak herkes için, özellikle de bebekler ve hamile kadınlar için önemlidir.
İyot eksikliği nelere sebep olur?
İyot eksikliği hipotiroidizme (tiroid bezinin az çalışmasına) neden olabilir.
Kadınlarda iyot eksikliği ayrıca aşağıdakilere de neden olabilir:
Doğurganlık sorunları
Düşük , ölü doğum ve erken doğum gibi hamilelikle ilgili sorunlar
İyot eksikliği olan doğmamış bebekler ve küçük çocuklar daha yüksek risk altındadır:
Beyin hasarı
Zihinsel engelli
Gelişim sorunları
Vücutta iyot eksikliği belirtileri nelerdir?
- Şiddetli yorgunluk ve kas zayıflığı
- Hızlı kilo alımı
- Depresyon
- Ciltte kabarıklıklar
- Konsantrasyon zorluğu
- Yavaş kalp atışı
- Kuru cilt
- Saç dökülmesi
- Sürekli üşümek
- Kabızlık
- Boyunda şişlik
Fazla iyot sağlığa zararlı mı?
Fazla alınan iyot vücut için tehlikeli olabiliyor. Yüksek düzeyde iyot almak, guatr (büyümüş tiroid bezi) dahil olmak üzere iyot eksikliği ile aynı semptomların bazılarına neden olabilir. Yüksek iyot alımı aynı zamanda tiroid bezi iltihabına ve tiroid kanserine de neden olabilir. Çok yüksek dozda iyot (örneğin birkaç gram) almak ağızda, boğazda ve midede yanmaya neden olabilir; ateş; karın ağrısı; mide bulantısı ; kusma; ishal ; zayıf nabız; ve komaya yol açabilir.
İyot yönünden zengin olan besinler hangileri?
Deniz yosunu (nori, yosun, kombu, wakame)
Morina
Konserve ton balığı
İstiridye
Karides
“İyotlu” etiketli sofra tuzları
Süt ürünleri
Yumurta
Sığır karaciğeri
Tavuk
Bebek maması
İyot çocukluk döneminde neden önemlidir?
Çocuğunuz yemek konusunda seçiciyse veya kısıtlı bir diyetle besleniyorsa, yeterince iyot aldığından emin olun. Yeterince iyot almamak, düşünme ve muhakeme becerilerinin gelişimini etkileyebilir.Devam eden orta ila şiddetli eksikliği olan çocukların zekası , yeterli iyot alan çocuklara kıyasla daha düşük olabilir .
İyot bağışıklık sistemi için önemli midir?
İyot, uygun bağışıklık fonksiyonu için de kritik öneme sahiptir. Doğası gereği antiseptik olmasının yanı sıra, tüm tek hücreli organizmaları öldüren iyot ve tiroid hormonunun birlikte anormal hücre gelişimine karşı sürekli gözetim sağladığı görülmektedir.
İyot ayrıca hem biyolojik hem de kimyasal toksinleri kaplayabilir ve nötralize edebilir.
Bağışıklık sisteminin kendisine gelince, iyotun bağışıklık hücresi fonksiyonunu arttırdığı görülüyor. Bu etki, tiroid hormonlarının üretimindeki artıştan ziyade iyotun kendisinden kaynaklanmaktadır. Ancak ek araştırmalar, bir kez daha çok fazla iyotun bağışıklık sistemi işlev bozukluğuna kolayca neden olabileceğini gösteriyor.
Vücutta çok yüksek iyot olursa ne olur?
Tiroid bezi çeşitli iyot seviyelerine uyum sağlayabilir. Aslında, 2019 tarihli bir dergi makalesi, normal miktarda iyot tüketen sağlıklı tiroid bezlerine sahip kişilerin, klinik semptomlar yaşamadan 2 gram (g) iyot fazlalığını nasıl tolere edebildiklerini açıkladı.Ancak iyot zehirlenmesi hafif ila çok şiddetli semptomlara neden olabilir. Aşağıda çok fazla iyotun hafif ve şiddetli reaksiyonları bulunmaktadır.
Çok fazla iyotun hafif reaksiyonları şunları içerir:
- Ağız veya boğazın yanması
- Ateş
- Öksürme
- Karın ağrısı
- Mide bulantısı
- Kusma
- İshal
Şiddetli Reaksiyonlar
Vücut aşırı iyottan kurtulamadığında ve seviyeleri çok yükseldiğinde ciddi semptomlara neden olabilir. Belirtileri şöyle:
- Zayıf nabız
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Deliryum
- Şok
- Siyanoz
- Koma
- Ölüm
Hamileler iyot takviyesi kullanabilir mi?
İyot takviyeleri nedir?
İyot takviyeleri, tiroid rahatsızlığı, hamilelik, veganlık veya düşük hayvansal gıda alımı vb. nedeniyle iyot eksikliği olan veya düşük olan kişilere fayda sağlar. İyot takviyelerinin çoğu, potasyum iyodür veya sodyum iyodür ile yapılır.
İyot, tiroid hormonu üretimini, bağışıklık fonksiyonunu, sinir sistemini ve beyin sağlığını destekleyen önemli bir eser mineraldir.
Kadınlar özellikle meme dokusunda ve rahim ağzında kullanıldığı için iyota ihtiyaç duyarlar. Ancak iyot, takviyesi en titiz besinlerden biridir; Çok fazla ya da çok az, kolaylıkla hipotiroidizmin alevlenmesi de dahil olmak üzere sorunlara ve semptomlara neden olabilir.
Bu nedenle iyot takviyesi kullanmadan önce mutlaka hekime danışmanızda fayda var.
