Çinko takviyesi önemli mi? Herkes güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak ister. Bu sebeple bedendeki eksik olan vitaminler çoğu zaman dengeli beslenme ve takviyelerle normal seviyelere çıkarılmaya çalışır. Peki, çinko takviyesi nasıl kullanılır?
Çinko vitamini nedir?
Vücudunuzun her yerinde bulunan bir besin olan çinko, bağışıklık sisteminize ve metabolizma işlevinize yardımcı olur. Çinko ayrıca yara iyileşmesi ve tat ve koku duyunuz için de önemlidir.
Günlük tüketilen besinlerden genellikle vücudun ihtiyaç duyduğu çinko sağlanır. Ancak bazı durumlarda çinko eksikliği yaşanabiliyor.
Bağışıklık sistemi ve metabolik faaliyetlerde önemli görev üstlenen çinko, erişkin bireylerde toplam miktarı 2 g olarak tahmin edilmektedir. Bunun %80’ den fazlası kemik, kas, saç ve deride bulunmaktadır. Güçlü bir sinir sistemi ve bağışıklık sistemi için vücuda yeteri kadar çinko alımı sağlanmalıdır.
Çinkonun vücuda faydaları nelerdir?
Çinko doğal olarak vücuttaki hücrelerde bulunur. Hücrelerin büyümesine ve bölünmesine yardımcı olur ve enzimlerin, proteinlerin ve DNA’nın (genleriniz) aktivitesi için gereklidir. Vücut çinkoyu üretemediği için onu yediğiniz yiyeceklerden almanız gerekir. Esas olarak kas ve kemikte depolanır .
Çinko vücudun birçok fonksiyonu için önemlidir:
Bağışıklık sistemi : Vücudun enfeksiyonla savaşmak için çinkoya ihtiyacı vardır. Vücudunda yeterli çinko bulunmayan kişiler enfeksiyona yakalanma riski daha yüksek olabilir. Çocuklar ve yaşlılar daha büyük risk altındadır.
Yara iyileşmesi : Çinko cilt sağlığını destekler. Diyetinizde yeterince çinko yoksa, bu ilk başta egzamaya benzeyebilecek cilt değişikliklerine yol açabilir. Çinko takviyeleri , çok yavaş iyileşen veya iyileşmeyen yanık veya bacak ülseri olan kişilere yardımcı olmak için kullanılabilir .
Tat ve koku : Çinko, tat ve koku alabilmeniz için ihtiyacınız olan enzimlerden biri için çok önemlidir.
Yeterli çinkoya sahip olmak özellikle hamilelik sırasında ve çocukların düzgün bir şekilde büyüyüp gelişmesini sağlamak için önemlidir.
Çinko eksikliği belirtileri nelerdir?
Hamilelik , bebeklik ve çocukluk döneminde günlük çinko ihtiyacının arttığı söylenmektedir. Çoğu zaman çinko eksikliği herhangi bir tespit edilebilir semptomla ortaya çıkmayabilir. Ancak çinko eksikliği olan bir kişinin aşağıdaki gibi belirtilerle karşılaşma ihtimali yüksektir.
- Hızlı kilo kaybı
- Saç dökülmesi
- Baş dönmesi veya mide bulantısı
- Bir türlü geçmeyen ani baş ağrıları
- İyileşmeyen yaralar
- Uyku sorunları
- Koku ve tat alma duyusunun azalması
- İshal
- İştah kaybı
- Büyüme geriliği
- Zayıf bağışıklık
- Bulanık görme
Çinko eksikliği hangi hastalıklara yol açar?
Çinko eksikliğine yol açabilecek tıbbi durumlar şunlardır:
- Gastrointestinal durumlar
- Aşırı alkol kullanımı
- Orak hücre anemisi
- Diyabet
- Kanser
- Kistik fibrozis
- Böbrek hastalığı
Hangi besinler çinko içerir?
Pek çok gıda çinko içerir, ancak istiridye porsiyon başına en fazla çinkoya sahiptir: Yalnızca bir çiğ istiridyede (15 g) 5,9 mg çinko bulunur. Çinko içeren besinler şöyle:
- Kırmızı et
- Kümes hayvanları
- Deniz ürünleri
- Barbunya, nohut, mercimek
- Kuruyemiş
- Süt
- Peynir
- Yoğurt
- Kinoa
- Yulaf
- Yumurta
Çinko takviyesi nasıl kullanılır?
Çinko takviyeleri yemeklerden en az 1 saat önce veya 2 saat sonra alınırsa etkili olur. Ancak çinko takviyeleri mide rahatsızlığına neden oluyorsa yemekle birlikte alınabilir. Çinko takviyesini yemeklerle birlikte alıyorsanız bu durumu uzmanınızla görüşmeniz çok önemli.
Çinko takviyelerinin yan etkileri var mı?
Gerekli etkilerinin yanı sıra, besin takviyesi bazı istenmeyen etkilere de neden olabilir. Bu yan etkilerin tümü ortaya çıkmasa da, ortaya çıkmaları halinde tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyabilirler.
Aşağıdaki yan etkilerden herhangi biri meydana gelirse, mümkün olan en kısa sürede bir hekime danışmanız gerekir…
Nadir
- Titreme
- Ağızda veya boğazda devam eden ülser veya yaralar
- Ateş
- Göğüste ağrılı yanma hissi
- Hazımsızlık
- Mide bulantısı
- Boğaz ağrısı
- Olağandışı yorgunluk
Doz aşımı belirtileri
- Göğüs ağrısı
- Baş dönmesi
- Bayılma
- Nefes darlığı
- Kusma
- Sarı gözler veya cilt
Bazı hastalarda listelenmeyen diğer yan etkiler de ortaya çıkabilir. Başka bir etki fark ederseniz, bir uzmana başvurmakta fayda var.
Çinko takviyelerinde dozaj nedir?
Çinko takviyelerinin dozajları 5-10 miligramdan (mg) 25-45 mg’a kadar ve bazen daha yükseklere kadar değişir. Düşük aralıktaki dozajlar tipik olarak günlük önleyici olarak kullanılırken , yüksek aralıktaki dozajlar tipik olarak kronik durumları ve çinko eksikliğini tedavi etmek için kullanılır.
Çinko takviyeleri farklı çinko formları içerir. Bu formların her biri, çinko molekülünün kendi başına ağırlığını ifade eden farklı miktarlarda elementel çinko içerir, örneğin:
Çinko asetat ağırlıkça yaklaşık %36 çinkodur; bu nedenle 140 mg çinko asetat, 50 mg elementel çinko içerir.
Çinko pikolinat ağırlıkça yaklaşık %21 çinkodur; bu nedenle 237 mg çinko pikolinat, 50 mg elementel çinko içerir.
Çinko sitrat ağırlıkça yaklaşık %11 çinkodur; bu nedenle 439 mg çinko sitrat 50 mg elementel çinko içerir.
Çinko sülfatın içeriği hangi formun kullanıldığına bağlıdır. Çinko sülfatın susuz , monohidrat ve heptahidrat formları ağırlıkça sırasıyla %41, %36 ve %23 çinkodur ; bu nedenle 123 mg susuz çinko sülfat , 137 mg çinko sülfat monohidrat ve 220 mg çinko sülfat heptahidratın her biri 50 mg elementel çinko içerir.
Çinko glukonat ağırlıkça yaklaşık %14 çinkodur; bu nedenle 348 mg çinko glukonat, 50 mg elementel çinko içerir.
Çinko monometiyonin ağırlıkça yaklaşık %31 çinkodur; bu nedenle 163 mg çinko monometiyonin, 50 mg elementel çinko içerir.
